NEDENLERİ: Hastalığa, gram negatif, spor oluşturmayan, çubuk şeklinde bakteriler olan Pasteurella multocida neden olur. FC salgınları, hindiler, tavuklar, ördekler ve kazlarda en sık meydana gelir.
GENEL BİLGİ: Tavuk kolera (FC), bulaşıcı bir bakteriyel enfeksiyondur. Hastalık akut septisemi (kan zehirlenmesi) ile kronik ve lokalize enfeksiyonlara kadar değişebilir. Evcil tavuk, oyun kuşları ve küçük yırtıcı kuşlar hassastır. Yabani kuşlar, kemirgenler ve diğer evcilleştirilmiş ve evcil olmayan türler arasındaki Pasteurella multocida prevalansı muhtemelen en evcilleştirilmiş kanatlı sürülerine enfeksiyonun girmesinden sorumludur.
SEMPTOMLAR:
-ATEŞ
-KABARIK TÜYLER
– İŞTAHSIZLIK, ZAYIFLAMA
-ARTMIŞ SOLUNUM SAYISI
-AĞIZ VE BURUNDA MUKUS AKINTISI, SALYA
-İSHAL ( İSHAL ÇOĞUNLUKLA SULU VE BEYAZIMSI BAŞLAR, MUKUS İLE YEŞİLİMSİ RENGE DÖNÜŞÜR)
a)nezle şekli: yüz şiş ağız ve burunda akıntı.
b)otitis şekli: boyun çarpıklığı ve denge bozukluğu
c)deri şekli: sakallarda ödem
d)artritis şekli: eklemlerde şişlik ve topallık
e)peritonitis şekli: zayıflik ve verim düşüklüğü
Akut durumda, işaretler yok olabilir ve hayvanlar yuvalarında ölü bulunmuş olabilirler. Akut septisemiden sağ kurtulan kuşlar daha sonra dehidrasyon ve zayıflama ile ölebilir. Bazı kuşlar hayatta kalabilir, ancak kronik olarak enfekte olurlar. FC’nin kronik formu 3-4 hafta sürebilir ve bazen yıllarca devam edebilir.
Akut ve subakut formda yeşil ishal ile ibik ve sakallarda morarma gibi tipik belirtiler görülür
Hastalık, mikrobun alınmasını takiben 1 –2 gün içinde kendini gösterir ve hastalığın belirtileri görülmeye başlar. Belirtilerin görülmesi ile birlikte çok kısa bir zaman içinde ani ölümler yaşanabilir. Genellikle ölümler 3 – 10 gün arasında gerçekleşmektedir. Hayvan birden hareketsizleşir. Tüy kabartır ve gözlerini kapatmaya başlar. Yem yemez ya da yeme karşı çok az istekli görünür. Birkaç saat içinde deprasyon hızlanır. Ateş aniden yükselir. Ateş, 42 – 43 dereceye kadar çıkar. Sulu sarımtırak veya yeşil renkli ishal vardır. Bağırsakta yaralar oluşur ve bu yaralar dışkıda zaman zaman kan görülmesine neden olabilir.
Hasta hayvanlarda burun akıntısı, zor nefes alma ve aksırma
Nefes alıp verme sırasında hırıltılı sesler duyulabilir.
Burun deliği, gözler ve gaga etrafı tüyleri keçeleşmiş bir görünümde olabilir.
Başta şişme gözlenebilir.
Ölüm öncesi hayvanlar ayakta duramama gibi bir davranış gösterirler, adeta yere yığılıp kalırlar.
Ölüm, titreme ve çırpıntılı bir şekilde olur.
Ayaklarda topallama vardır.
Yeme karşı isteksizlik ve belirgin kilo kaybı dikkat çekicidir.
Bu hayvanlar hastalığı atlatmakla birlikte hastalığı taşırlar
BULAŞMA ŞEKLİ:
Hasta hayvanların dışkıları ve burun akıntıları hastalık mikrobunu taşır. Bu akıntıların sağlıklı hayvanların tükettikleri yem ve içme sularına karışması hastalığın yayılmasını sağlar. Hastalık mikrobu dışkıda 1 ay, toprakta 3 ay kadar hayatta kalabilmektedir. Bu süre oldukça uzundur bu nedenle hastalık hızlı bulaşma ve yayılma eğilimine sahiptir. Mikrobun kümeste solunum yolu ile de alınması mümkündür. Ayrıca dış parazitlerin hastalığı yayabilme özellikleri bulunmaktadır.