AŞILAMA NEDİR:
Sağlıklı canlıyı hastalık ve salgın bir hastalıktan korumak için, vücuda değişik yol ve yöntemlerle antijen denilen canlı veya cansız bakteri, virus, parazit, toksin gibi hastalık etkenlerinin veya sıvılarının verilmesi işlemidir.
DİKKAT ! :
Bir kümeste herhangi bir hastalık varsa burada kesinlikle aşılama yapılmaz. Aşı yapılacak sürünün her yönüyle sağlıklı olması gerekir.
Özellikle canlı aşılar uygulandıklarında süreğen veya gizli seyreden hastalıklar uyarılır ve hastalık daha şiddetlenerek ölümler meydana gelir.
Hayvanlar sağlıklı ve çevresel faktörlerde normal olduğu durumlarda aşılamalar yapılmalıdır.
Aşılar, iki gruba ayrılır.
1- Canlı (aktif) aşılar
2- Ölü (İnaktif) aşılar
1- Canlı (aktif) Aşılar
Bu tür aşılar vücuda verildiklerinde üreyerek direnç dozuna ulaşır ve vücudun savunma sistemi olan lenfoid sistemi uyarırlar.
Canlı aşılar, ya doğal olarak zayıf (virulensi yani etkisi düşük) suşlardan veya attenuasyonla (çeşitli yöntemlerle virulensi yani etkisi azaltılan) zayıflatılmış suşlardan hazırlanırlar.
Canlı aşıların üretimi daha kolay ve ucuzdur.
Ancak virusun yani hastalık etkeninin yayılma riski ile birlikte aşı sonrası şiddetli reaksiyonlar görülebilmektedir.
Canlı aşılar lokal ve genel bağışıklığı sağlamak için ölü aşılardan önce kullanılmaktadır.
2- Ölü (inaktif) Aşılar:
Bu tür aşılar direnç yeteneği yüksek olan suşlardan hazırlanır.
Vücutta ürememesi nedeniyle ölü aşılar hastalık oluşturmaz ve dışarı saçılmazlar.
Ölü aşılar pahalıdır, hayvanlara tek tek uygulanmaktadır.
Ancak birkaç aşının aynı anda kombine edilerek birlikte kullanılması mümkündür.
AŞILAMA METOTLARI:
AŞILAR NEDEN YETERLİ DİRENÇLİLİĞİ SAĞLAMAZ?
1-Aşıların bilgisiz ve tecrübesiz kişiler tarafından yapılması ve prospektüsteki kurallara uyulmaması durumunda aşılardan olumlu sonuç alınamaz.
2-Aşıların sıcakta muhafaza edilmesi ve son kullanma tarihi geçmiş aşıların kullanılması.
3- Kümes ve çevre koşullarının elverişsizliği.
4-Aşılama yöntemine ait kurallara tam uyulmaması.
5- Aşılama anında dikkatsizlik, uygun olmayan alet ve malzemeyle aşılama yapılması, aşının iyi doze edilmemesi, yetersiz dirençliliğe sebep olur.
6-Aşılamalardan sonra hayvanların stres faktörlerine maruz kalmaları, bütün hayvanların aşılanmamaları yani bazılarının aşılamadan kaçmaları.
7-Yemlik ve suluk düzeninin bozuk veya yetersiz olması.
8-Aşılama sırasında hayvanların sağlıklı olmaması.
9-Aşıların hazırlanma sevk ve depolama sıralarında soğuk zincirin olmaması veya bu koşullara yeterince dikkat edilmemesi.