Follukta veya kestiğinizde tavuğun karnında pişmiş yumurtaya benzeyen, yağ tabakası ile dolu bir yumurta görülebilir. Yada arkası şişmiş, karnı yerde yürüyen, yada penguen gibi dik durarak yürüyen bir tavuk ile karşılaşılabilir.. Buna bakteriyel veya viral nedenlerle oluşan salpenjit – yumurtalık iltihabı- neden olmaktadır. Salpenjit tavuklar dışında kazlar ve ördeklerde de görülebilmektedir.
Pişmiş, peynir ve yağdan oluşmuş bir yumurta olarak görünmesine rağmen , gerçek bir yumurta değildir. Bu kitlelere, yumurtalık iltihabı olan salpenjit neden olur.
Kaslı eksüda, sarı peynirli kıvamda katılaşan hasarlı doku ve sıvı irin benzeri bir birikimdir. Bu kütle kesildiğinde soğan katmanlı bir dokuya benzer. İçeriğinde eksudat, yumurta sarısı, yumurta kabukları, membranlar ve kötü kokulu yumurtalık sekresyonlarını bulundurur. Bazen tam olarak oluşmuş yumurtalar da bulunabilir. Bunun nedeni yumurtanın lokalize iltihaplı bir bölgede yumurtalığa yerleşmiş olmasıdır.
Bu peynirimsi yumurta, üreme sistemi boyunca ilerler, bu nedenle genellikle yumurta şeklindedirler.
Bu yumurtaya E. coli, Salmonella, Mycoplasma gallisepticum veya Pasteurella multocida neden olmakla birlikte, genellikle Escherichia coli (E. coli) veya Mycoplasma bakterisinden kaynaklanan, ancak bazen bir virüs (infeksiyöz bronşitis, adenovirüsler, newcastle) tarafından tetiklenen bir bakteriyel enfeksiyondan kaynaklanır .
Birçok tavuk, hastalığı kendi başına yenecek kadar güçlü bir bağışıklık sistemine sahiptir. Tek seferlik bir olay olabilir. Bir tavuk salpenjitden kurtulduğunda, üretkenliği tehlikeye girebilir. Bir daha asla yumurtlamayabilir ya da ileriye doğru daha az yumurtlayabilir.
Bazı tavuklar ise bu peynirimsi yumurta belirtisini göstermez. Bu durumlarda enfeksiyon yayılır ve vücutlarının içinde büyüyerek ölümle sonuçlanır.
Salpenjit belirtisi şişmiş bir karın ve/veya penguen benzeri bir duruşla yürüyen bir tavuktur. Bu, yumurtalıklardaki iltihap ve bu kütlenin tavuk içinde kalması ve iltihaplanması nedeniyle ortaya çıkar. Sonunda, iltihaplanma tavukların iç organlarını zorlayarak, tavukların zor nefes almasına ve ölümüne neden olacaktır.
Salpenjitin erken bir belirtisi sürekli olarak yumuşak veya buruşmuş yumurtalardır.
Diğer belirtileri ise penguen gibi durma(infeksiyöz bronşitis), yumurtlayacak şekilde durma veya arkasının şişmesidir.
Eğer tavuk bu peynir yumurtayı atamazsa, çok büyük hale gelene kadar bu iltihaplı tabakayı biriktirmeye devam eder, o da nefes alma yeteneğini engeller.
Bu yumurtalar kesinlikle pişmiş yumurtalar değildir. Halk arasında tavuklar hastalanıp ateşleri çıktığında bu yumurtaların piştiği söylenir. Bu kesinlikle YANLIŞTIR. Bir yumurtanın pişmeye başlaması için gereken minimum sıcaklık 54 – 62 derece arasındadır ve 70 dereceye kadar ulaşır. Tavuklar ise ısıları 43 dereceye ulaştığında hemen ölürler ve öldükten sonra da vücut ısısı hızla düşmeye başlayacaktır..
Sıklıkla, bu belirtileri gördüğünüz zaman, enfeksiyonun tedaviye cevap vermesi çok zordur. Etkilenen tavuklar enfekte olduktan sonraki 6 ay içinde ölür.
Salpenjit ve pişmiş yumurta yumurtlanması, bulaşıcı bir durum değildir. Bununla birlikte, salpenjitin asıl nedeni bulaşıcı olabilir. Birden fazla tavuk etkilendiyse, tüm sürüye yönelik bir tedavi gerekli olacaktır.
Salpenjitin önlenmesi, taşıyıcı olmayan sağlıklı anaçlardan elde edilen civcivler, düzenli ve doğru aşılama, iyi bir havalandırma (solunum sisteminin hastalığından bağışıklık sisteminin zayıflamasını önlemek için) ve temiz suluk ve altlıklar (patojenik bakterilerin birikimini en aza indirgemek) ile sağlıklı bir ortam gerektirir.
Sık sık içme suyunu değiştirmek ve içme suyu Dezenfektanı kullanmak, özellikle KUYU SUYU kullanan üreticiler için, sudaki potansiyel enfekte atıklar olasılığını en aza indirir. Düzgün dengeli bir yem rasyonu, tavukların sağlıklı kalmasına yardımcı olur ve probiyotiklerin eklenmesi , tavukların sindirim sisteminde sağlıklı bakterilerin korunmasına yardımcı olabilir.